مدارس تیزهوشان چه طور مدارسی هستند؟

مدارس تیزهوشان از جمله مدارسی هستند که امروزه والدین تمایل بسیاری دارند تا کودکانشان در آنجا تحصیل کنند. این مدارس سطح علمی و عملی بالاتری داشته و نسبت به مدارس عادی و حتی مدارس غیر انتفاعی خدمات بیشتری را به دانش آموزان ارائه می کنند. در این مقاله قصد داریم درباره مدرسه های مخصوص تیزهوشان، شیوه نامه آن ها، روش قبولی در مدارس تیزهوشان و هر آنچه مربوط به این مدارس است صحبت و گفت و گو کنیم.

آشنایی با مدارس تیزهوشان:

مدارس تیزهوشان در حقیقت مدارسی هستند که زیر نظر سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان، یا همان چیزی که به صورت عامیانه مرکز سمپاد خوانده می شود، فعالیت می کنند. این مراکز تربیتی در تمام مقاطع تحصیلی راهنمایی، دبیرستان و پیش دانشگاهی فعال بوده و در مراکز استان ها و شهرهای بزرگ دارای نمایندگی هستند. ممکن است شما نیز در شهر خود مدارس تیزهوشان را دیده باشید یا اینکه درباره آن ها در بین دوست و فامیل شنیده باشید.

در گذشته مراکز تیزهوشان دانش آموختگان خود را با استفاده از آزمون های سراسری انتخاب کرده و طی چند آزمون میزان سطح سواد و استعداد دانش آموزان را مورد سنجش قرار می داد. این کار به منظور یافتن استعدادهای برتر انجام می گرفت. هدف اصلی از راه اندازی سازمان ملی پرورش استعداد درخشان، حمایت از استعدادهای برتر و کشف آن ها بود. به همین خاطر است که اغلب دانش آموزان این مدارس پس از طی کردن دوران مدرسه در دانشگاه های برتر ایران پذیرفته شده و سپس در هر دانشگاه نیز جزء افراد برتر قرار می گیرند.

چرا دیگر دانش آموزان تمایلی به مدارس عادی ندارند؟

مدارس عادی زیر نظر سازمان آموزش و پرورش کشور اداره می شوند. در این مدارس برنامه های درسی مشخص بوده و معلم ها و دانش آموزان طبق همان برنامه درسی به فعالیت مشغول هستند. در این مدارس سطح امکانات ارائه شده بسته به شهر، استان و موقعیت مدرسه متفاوت بوده و سطح بندی مشخصی ندارد. ولی اگر قرار باشد میانگینی را در نظر گرفته، سپس دست به قضاوت این مدارس بزنیم؛ سطح امکانات رفاهی مدارس عادی و سطح امکانات علمی و آموزشی آن ها بسیار محدود بوده و حتی ضعیف تلقی می شود.

به همین خاطر است که خیلی از خانواده ها امروزه علاقه ای به استفاده از مدارس عادی ندارند و تمایل دارند پسران یا دختران خود را در مدارس غیر انتفاعی و مدارس برگزیده ثبت نام کنند. ولی در کنار این مدارس، مدارس تیزهوشان نیز قرار داشته و یکی از انتخاب های موجود برای دانش آموزان تلاشگر و نخبه است. دانش آموزانی که سطح سواد علمی و استعداد عملی آن ها از سطح سواد و استعداد دیگر دانش آموزان برتر بوده و می توانند به این مدارس راه پیدا کنند.

مدارس تیزهوشان یا مدارس غیر انتفاعی:

شاید برای خانواده ها این سؤال پیش بیاید که مدارس غیر انتفاعی چه تفاوتی با مدارس سمپاد یا همان استعدادهای درخشان دارد؟ مدارس غیر انتفاعی نیز مدعی هستند که سطح امکانات رفاهی و آموزشی شان بالاتر از مدارس عادی بوده، و از معلم های با دانشی بهره می برند. به همین خاطر خود را برتر از مدارس عادی می پندارند و دانش آموزان را تشویق می کنند که از این مدارس استفاده کنند. واقعیت این است که سطح علمی و آموزشی در مدارس غیر انتفاعی به خاطر هزینه های بیشتری که می شود، بالاتر است. ولی این مدارس تفاوت های بسیاری با مدارس تیزهوشان دارند. و اساساً هدف ایجاد مرکز استعدادهای درخشان و مدارس سمپاد به طور کلی با مدارس غیر انتفاعی متفاوت است.

تفاوت های اصلی مدارس تیزهوشان با غیرانتفاعی:

در مدارس سمپاد سطح اولیه سواد دانش آموزان نیز برای این مراکز اهمیت داشته و هدف کشف استعدادهای برتر از بین استعدادهای موجود است. در صورتی که در مدارس غیر انتفاعی خبری از دانش آموزان برگزیده نیست و صرفاً سعی بر این است که با اضافه کردن طرح درس ها و فشارهای مضاعف سطح علمی دانش آموزان بالاتر برود. به همین خاطر است که گاهی دانش آموزان غیر انتفاعی از درس زده شده و ترجیح می دهند از این مدارس فاصله بگیرند. زیرا فشاری که بر دانش آموزان وارد می شود دوچندان خواهد بود.

تفاوت مدارس نمونه دولتی و مدارس تیزهوشان (سمپاد):

مدارس نمونه دولتی که شاید اسم آن ها را شنیده باشید نیز ساختاری مشابه مدارس استعداد درخشان یا همان سمپاد دارد. به همین خاطر است که گاهی برای والدین این سؤال پیش می آید که تفاوت این دو در چیست؟

مدارس تیزهوشان نمونه دولتی و غیر انتفاعی در برنامه های آموزشی اصلی خود تفاوت عمده ای با یکدیگر ندارند. زیرا منابع اصلی آموزش در همه مدارس یکسان است. آنچه باعث ایجاد تفاوت در بین این مدارس می شود، شیوه آموزشی آن ها و سطح آموزشی آن هاست. مدارس نمونه دولتی نیز به صورت گزینشی عمل کرده و دانش آموزان خود را با آزمون برمی گزینند. ولی اهداف آن با مدارس تیزهوشان متفاوت است. مدارس نمونه دولتی زیر نظر مستقیم آموزش پرورش بوده و جهت حمایت از دانش آموزان دولتی با استعداد ایجاد شده است. فراموش نکنید که مدارس سمپاد زیر نظر سازمان پرورش استعدادهای درخشان بوده و هدف اصلی آن پرورش خلاقیت و استعداد افراد است.

آشنایی با ویژگی های بارز مدارس تیزهوشان:

ولی مدارس تیزهوشان چه ویژگی های بارزی دارد؟ چه چیزی در این مدارس هست که آن ها را نسبت به مدارس عادی و غیر انتفاعی برتر می کند؟ ویژگی های بارز این مدارس را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

الف- ساعات درسی: ساعات درسی هفتگی مدارس تیزهوشان درست مشابه مدارس عادی بوده و دقیقاً سی ساعت در هفته است.

ب- استفاده از کتابهای مکمل: در مدارس تیزهوشان در کنار درس های معمول آموزش و پرورش، کتاب های مکملی در نظر گرفته شده و این دروس نیز به دانش آموزان آموزش داده می شود. این موضوع به منظور پرورش استعداد دانش آموزان بوده و متناسب با آن ها خواهد بود.

ج- آزمون های استعدادیابی: در مدارس تیزهوشان به طور مکرر و هر ساله آزمون هایی برگزار می شود. هدف از برگزاری این آزمون ها تعیین سطح علمی دانش آموزان بوده و به نوعی سنجش میزان پیشرفت آن ها را مشخص می کند. آزمون های استعداد سنجی مدارس تیزهوشان هر ساله به صورت سراسری برگزار می شود.

د- گزینش دانش آموزان: هدف اصلی سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان، شناسایی استعدادهای برتر هر شهر بوده و به همین منظور برای تعیین و انتخاب دانش آموزان، در این مدارس آزمون هایی برگزار می شود. در گذشته این کار به صورت یک آزمون متمرکز انجام می گرفت. ولی در چند سال گذشته روال کار مدارس سمپاد تغییر کرده و گزینش به صورت مدرسه محور است.

ه- گزینش کادر تدریس: همینطور که در مدارس تیزهوشان گزینش دانش آموزان اهمیت دارد، گزینش کادر آموزشی و مدیریتی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا برای پرورش استعداد دانش آموزان نیاز به افراد متخصص و تیزهوشی است.

شیوه اداره مدارس تیزهوشان:

مدارس تیزهوشان در کنار تمام تفاوت هایی که با مدارس عادی و غیر انتفاعی دارند، یک تفاوت دیگر را نیز دارا هستند. این مدارس به صورت متمرکز اداره شده و زیر نظر مستقیم سازمان آموزش و پرورش کشور نیستند. در حقیقت این سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان است که وظیفه مدیریت مدارس سمپاد را در سرتاسر کشور بر عهده دارد. کادر مدیریتی و آموزشی این مدارس نیز از بین دبیران و اساتید برجسته دانشگاه ها انتخاب می شوند.

بودجه مدارس تیزهوشان به کمک روش حق الثبت، کمک های سازمان سمپاد و خیرین تأمین می شود. به خاطر اینکه بودجه این مدارس از طرف آموزش و پرورش تأمین نمی گردد، هر دانش آموز نیز سالانه لازم است مبلغ مشخصی را به صورت شهریه بپردازد. کادر مدیریتی هر مدرسه به شکل هیئت امنایی بوده و در طول سال با دانش آموزان و والدین آن ها به طور مستمر در ارتباط هستند.

شیوه نامه ثبت نام مدارس سمپاد:

مدارس تیزهوشان در تمام مقاطع راهنمایی، دبیرستان و پیش دانشگاهی پذیرش داشته و فعالیت دارند. برای ورود به مدارس سمپاد در دو مقطع کلاس ششم و نهم می توانید اقدام کنید. شرایط اقدام برای ثبت نام در این مدارس به شرح زیر است:
دارا بودن نمرات بالا در تمامی دروس ابتدایی و راهنمایی برای هر دو آزمون

دارا بودن تابعیت ایرانی (دیگر اتباع با درخواست استعلام و شرایط خاص می توانند در آزمون شرکت کنند.)

همچنین در شرایط خاص افراد می توانند بدون شرکت در آزمون وارد مدارس تیزهوشان شوند. شرط ورود بدون آزمون معدل بالای دانش آموزان است. اغلب مدارس تیزهوشان شرط معدل بالای هفده را برای دو مقطع تحصیلی قبل دانش آموز لحاظ می کنند.

منبع: بیتوته